‘Dit stukje over de pensioen-pleister vind ik een iets “beter” verhaal van meneer Frank Kalshoven, dat zijn vorige verhaal over de verhuurbelasting.
Maar, caveats blijven geboden, want meneer Frank produceert en verkoopt argumenten, dat is zijn handel. Waar zitten voor mij de zwakke steeën in zijn pensioen-verhaal? Bijvoorbeeld bij deze passage: “ De korting zou idealiter zo hoog zijn dat in het erop volgende jaar de kans groot is dat het pensioen weer kan meestijgen met de inflatie, want dan is er dus een bevredigend einde aan de nare pensioenervaring. De ‘herinnerende ik’ van Daniel Kahneman heeft dan een beter verhaal.”
Nota bene: “idealiter” zou “de kans,” dus alles is misschien. Dat is een forse slag om de arm. Ik vermoed dat de belanghebbenden bij onze pensioengelden – en dan bedoel ik niet degenen die aanspraak op pensioen kunnen maken, let wel: aanspraak, geen rechten doen gelden – als volgende stap de volgende redenatie bedenken om het volk te lijmen: hoe hoger de (voorlopig eenmalige – een contradictio in terminis) pensioen-korting is, hoe groter de kans dat de pensioenen (die intussen dus flink gekort zijn) weer kunnen meestijgen. Het blijft echter een gok en niets is zeker.’
– ‘ Je begint na die (forse, auw!) korting als pensioenontvanger dus sowieso met een lager pensioen. Dat pensioentekort loop je wellicht in, wellicht, hoe lang, en dan nog? Dan ben je misschien dood – want hoe lang je nog leeft op weg naar herstel van je pensioen, weet je niet, de actuaris “weet” dat nauwkeuriger dan jij. Echter, hoe lager je pensioen, hoe groter de kans dat je eerder dood bent dan dat je kunt genieten van je “herstelde” pensioen. Immers armere mensen krijgen minder pensioen dan rijkere en armere mensen gaan eerder dood. Dat zullen ze heus nauwkeurig hebben berekend.
Per pensioenfonds wordt en is dat uitgedokterd. Denk even na: de pensioenen van mensen die een zwaar en slijtend beroep uitoefenden, hoeven korter uitbetaald te worden, want die mensen gaan statistisch eerder dood. Het zou eerlijk zijn wanneer die mensen minder pensioenpremie zouden hoeven betalen? Vandaar natuurlijk ook die afzonderlijke pensioenfondsen. Eén pensioenfonds voor iedereen zou ongewenste solidariteit met elkaar impliceren, en daar doen we op deze wereld niet aan. Mensen moeten afzonderlijke atomen, monaden, eenlingen, blijven, zodat ze tegen elkaar – en ook tegen zichzelf – uitgespeeld kunnen worden. Solidariteit is hinderlijk en alleen als propaganda-woord bruikbaar. De EU bureaucraten bijvoorbeeld roepen voortdurend op om solidair te zijn. Met wie en waarom, dat blijft altijd vaag en zeer wisselend.
Kort en goed, hier kun je eindeloos op doorborduren en tot in micro-detail uitspinnen. De argumentaties, redenaties en de permutaties en combinaties daarvan, zijn nagenoeg eindeloos. Wie daar aardigheid in heeft, kan haar hart ophalen.’
‘ Ho stop, laat niet het achterste van je tong zien. Wij geven geen gratis argumenten weg, kom nou!
Ik zei niet voor niets een “iets beter” verhaal. Wat is voor mij namelijk de prangendste en – vooruit het is het modewoord van deze periode – wat is hier voor mij de duurzaamste herinnering? Dat is de herinnering die accumuleert als een stapelgif, namelijk opnieuw en alweer bedot en belazerd te zijn. Door hunnie. Wij zijn de eeuwige dupe. Hoe je ook stemt in de politieke mallemolen, het helpt geen biet. De constante factor is genept worden. Deze politici zijn keien in het ons duurzaam duperen. De reclamejongens en marketeers voorzien de bittere pillen van een suikerlaagje.’
– ‘ Die woede, wrok, rancune – meneer Kalshoven gebruikt het mooie woord chagrijn – als stapelgif zit ingebouwd in dit neoliberale systeem. Niet alleen wordt jouw pensioen je ontfutseld en afgetroggeld, maar tegelijkertijd gaat je energierekening omhoog, net als je huur via de verhuurdersbelasting en de rest van je (vaste) uitgavenposten. De energietransitie-belasting komt nog. Als klap op de vuurpijl worden je onophoudelijk hompen leuter- en lariekoek door de strot geduwd’
‘ Er bestaan handleidingen voor martelen en wat hier door meneer Kalshoven wordt gedebiteerd zou daar zo uit kunnen komen. Dat is natuurlijk niet zo, maar het zou kunnen, want bijna alles kan. Dit vind ik een mooie: “ Maar er was nóg een behandeling, en die kwam als beste uit de bus: eerst een stevige ruk en het laatste stukje kalmpjes aan. De afloop van een gebeurtenis heeft een grote invloed op de herinnering van de betrokkene. “
Meneer Kalshoven zegt het eigenlijk bijna zelf: de manier waarop je je dingen herinnert, is geen onveranderlijke, geen constante, want de behandeling die je ondergaat beïnvloedt de wijze waarop jij je die behandeling herinnert. Een tevreden, ontspannen en gelukkig individu herinnert zich (dezelfde) gebeurtenissen en dingen anders dan een getraumatiseerd, rancuneus en wantrouwig persoon.
Stel: eerst trek je het slachtoffer de nagels van een hand uit – dat is de felle pijn – dan verbind je die vingers en als de patiënt enigszins is hersteld, zaag je hem stukje bij beetje in mootjes, waarbij de pijn minder fel is dan de pijn die hij zich herinnert bij het uittrekken van de nagels gevoeld te hebben. De ultieme verlossing is de dood. De martelaar transformeert tot verlosser.
Bij Jamal Kashoggi schijnen ze een gecomprimeerde combinatie te hebben toegepast, want zo veel tijd hadden ze niet. Zou Kashoggi zijn blijven leven dan is de vraag hoe hij zich de aan hem verrichte behandelingen zou hebben herinnerd. Het populaire containerbegrip vandaag de dag is PTS.
Welke methoden op Kashoggi zijn toegepast en losgelaten, dat moet haast bekend zijn bij “ingewijden” want het diende als afschrikmiddel, dus degenen die in de biotoop (ik vermijd bewust het woord cultuur) thuis zijn, weten precies waarom het gaat en wat iemand te wachten staat die Kashoggi’s voorbeeld zou willen volgen.’
– ‘ Steeds een stukje van je pensioen eraf resulteert uiteindelijk net zo goed in minder pensioen dan eerst een groot stuk en dan kleinere stukjes, waarbij er ooit, misschien, heel misschien, een stukje pensioen kan aangroeien. Hoe veel en hoe weinig rancune en frustratie genereert methode A ten opzichte van methode B?’
‘ Een tamelijk overzichtelijk verhaal over duurzaam duperen en de gevolgen daarvan, vertelt Peter Sloterdijk in zijn boek Woede en tijd (2007, isbn 978 90 8506 416 9). De voortdurende korting op pensioenen erodeert onder andere de betekenis van een belangrijk woord als solidariteit. Procenten waarmee wordt gegoocheld in koopkrachtplaatjes en -praatjes (beeld en getal) bewerkstelligen het voortschrijdende betekenisverlies van de taal en resulteren onherroepelijk in emotionele bloedarmoede. Die anemie beïnvloedt op zijn beurt het inlevingsvermogen, de empathische lenigheid, waardoor eerder en grotere inschattingsfouten worden gemaakt. Jammer dat er zo weinig aandacht aan Sloterdijks boek wordt besteedt. Net als aan het boek van Thomas Piketty: Capital.’