gepost op 08 december 2011
Twee werelden
[ I ]
Europa is een woord als alle woorden
Verjaagd, vernederd. Aan de horizon
Dwarrelen nog wat vage slotakkoorden.
Geen die ze hoort. Van niets meer ziel of bron.
Arm troetelkind, te vaak, te schril geprezen
Met slechte adem achternagezeten
Door charlatans, bemind met bullepezen.
Alleen nog kermisvolk wist hoe je heette.
In het lawaai verdween je. Onbetreurd.
Achter de bergen, ver weg, waar ik woon,
Heeft niemand je zelfs maar gekend. Het geurt
Naar hout hier en men spreekt op zachte toon.
………….. ………….. ……………. ………….
[ VI ]
Of nieuw of oud, het is amusement.
Puin. Lettergrepen. Niet om te bewaren.
Hun stank is ons, kadavers, te bekend.
Ze vragen me mij achter ze te scharen,
De politieke heren. Onvermoeid.
Het is het appelleren aan een geest
Die door hun eigen taal werd uitgeroeid.
Cultuur is al te zeer hun kind geweest.
Geen oog, geen hart, geen tijd voor regenbogen.
Ze hadden enkel handen om te wurgen.
Wantrouw vooral hun valse mededogen
Wanneer ze zich nu voordoen als chirurgen.
……………. ……………… …………………..
Gerrit Komrij (1987)
* * *
Ultimatum
Opdracht tot ontruiming aan de mandarijnen van Europa! Eruit.
Vuilnis, uitvaagsel, provinciale kliek, intellectueel geteisem!
Failliet der volkeren en der bestemmingen – totaal failliet!
Waar zijn de Ouden, de sterken, de mannen, de leiders, de hoeders?
Gaat naar de kerkhoven, want zij zijn slechts nog namen op de zerken!
Thans is politiek de vettige degeneratie van de organisatie der onbekwaamheid!
Thans is het oorlog, partijtje afschuiven aan deze kant
en partijtje kat uit de boom kijken aan de andere kant!
Ik stik van slechts dit om mij heen te hebben!
Laat mij ademen!
Opent alle ramen!
Opent meer ramen dan alle ramen die er op de wereld zijn!
Geen enkele grote gedachte, of volledig inzicht, of keizerlijke ambitie van geboren keizer!
Geen enkel idee van structuur, geen enkel gevoel voor het Bouwwerk, geen enkele hunkering naar het Geschapen-Organische!
Minderwaardig tijdperk der tweederangsen, der om-en-nabij-zijnden, der lakeien met de lakeienaspiratie, lakeienkoning te worden!
Lakeien die niet in staat zijt De Aspiratie te hebben, bourgeois die ge zijt van de begeerte, afgedwaalden van de toog des instincts!
Ja, gij allen die Europa vertegenwoordigt, gij allen die politici van naam zijt in de gehele wereld, die literatoren zijt, chefs de file van Europese stromingen, die iets zijt, ergens voor, in deze maalstroom van lauwe thee!
Reuzen van Liliput-Europa, gaat door onder het juk van mijn Minachting.
Gaat, gedweeën die zo nodig de isten moet zijn van een of ander isme.
Gaat, radicalen van het Geringe, barbaren van de Voortgang, die in onwetendheid de steunpilaar hebt uwer vermetelheid, in onvermogen de schraag uwer neotheorieën!
Gaat, mierenhoopreuzen, dronken van uw persoonlijheid van kinderen der bourgeoisie, met uw manie van het-grote-leven, gestolen uit de vaderlijke bijkeuken en de onopgedolven erfelijkheid der zenuwen!
Gaat, epileptoïde mest zonder grandeur, hysterie-vuil der schouwspelen, sociale seniliteit van de individuele idee van jeugd!
Gaat, schimmel van het Nieuwe, handelswaar in slechte staat sedert het brein van herkomst!
Gaat, en keert niet weer, bourgeois van het Totaal-Europa, paria’s van het groot-willen-lijken, provincialen uit Parijs!
Gaat, decigrammen der Ambitie, slechts groot in een tijdperk dat grootheid meet in centimilligrammen!
Gaat, cerebralen uit de buitenwijk, bevlogenen van de straathoek! Gij die het menselijke met het volkse verwart, en het aristocratische met het adellijke!
Gij, die alles verwart en die, wanneer ge niets denkt, telkens iets anders zegt! Incomplete holle zouvaatjes, snuisterijen, gaat!
Gaat, aanspraakmakers op gedeeltelijke koningschappen, zaagsel-lords, feodale heren van het Kartonnen Kasteel!
Gaat, beoefenaars van huiselijk hypnotisme, dompteurs van de buurvrouw van hiernaast, kazernerotten van de Discipline die niets kost en niets kotst!
Gaat, voorwaar, gaat!
Europa dorst naar Schepping, hongert naar Toekomst!
Europa wil grote Dichters, wil grote Staatslieden, wil grote Generaals!
Het wil de Politicus die bewust de onbewuste lotsbestemmingen opbouwt van zijn Volk!
Het wil de Dichter die vurig de Onsterfelijkheid zoekt en zich niet bekommert om roem, want die is voor actrices en farmaceutische produkten!
Het wil de Generaal die vecht voor de Constructieve Triomf, niet voor de overwinning waarin men slechts de anderen verslaat!
Europa wil veel van deze Politici, veel van deze Dichters, veel van deze Generaals!
Europa wil de Nieuwe Intelligentie die de Vorm is van haar chaotische Materie!
Het wil de Nieuwe Wilskracht die een Bouwwerk maakt met de toevallige stenen van wat heden het Leven is!
Europa is het zat nog niet te bestaan! Het is het zat slechts de voorstad van zichzelf te zijn! Het Tijdperk der Machines zoekt, tastend, de komst van het Grote Mensdom!
Europa hunkert, minstens, naar Theoretici van Dat-wat-zal-zijn, naar Zangers-Zieners van haar Toekomst!
Europa wil, van geografisch begrip, beschaafd mens worden!
Wat er is kan niet duren, want het is niets!
……………… ……………… ……………………….
Álvaro de Campos / Fernando Pessoa (1917)
* * *
Verantwoording
De door mij (JM) uitgekozen tekstgedeelten van Komrij en De Campos zijn afkomstig uit: Twee werelden en Ultimatum.
Gerrit Komrij schreef Twee Werelden in opdracht van de Stichting Koninkelijk Paleis te Amsterdam. De dichter droeg het gedicht op 18 mei 1987 voor, ter gelegenheid van de officiële opening van “ Amsterdam Culturele Hoofdstad van Europa 1987”, in de Burgerzaal van het Paleis op de Dam. Twee Werelden werd vertaald in de overige acht talen van de toenmalige Europese Gemeenschap: Deens, Duits, Engels, Frans, Grieks, Italiaans, Portugees en Spaans.
De brochure is uitgegeven door de Arbeiderspers te Amsterdam – ISBN 90 295 2720 X
http://nl.wikipedia.org/wiki/Gerrit_Komrij
Ultimatum (1917) van Álvaro de Campos – een heteroniem van Fernando Pessoa – staat o.a. in: De anarchistische bankier & ander proza – vertaald door August Willemsen en uitgegeven bij Meulenhoff te Amsterdam in 1980 / 1997 – ISBN 90 290 5617 7
http://nl.wikipedia.org/wiki/Fernando_Pessoa