‘ Dat over die kamer, dat zegt CDA’er Marnix van Rij in het Trouw-interview over het CDA: “De Engelsen zouden zeggen: there is room for improvement.” Dat heeft ‘ie vast nog van zijn verblijf op St Eustacius, waar Engels de tweede taal is.’
– ‘ Ruimte voor verbetering. Room kan kamer en ruimte, space, betekenen. Is dat ook zo in het verhaal van Forster? “He has rooms he does not value,” toe maar. Rooms to be valued zijn geen rooms to be priced, of to be commodified.’
‘ Over die kamers daar kunnen we over debatteren (does Lucy get enough room for herself?), maar Forster schrijft best goed over Engelsen en hun koloniën. Denk maar aan A Passage to India. Dit citaat uit Forster’s roman A Room with a View, omdat we het boek gaan herlezen en Van Rij net in een Nederlandse ex-kolonie heeft geacteerd. Volgens Van Rij heeft het CDA nog vele lege kamers.’
– ‘ O, zit dat zo. Veel lege kamers. Die Van Rij heeft iets met kamers. Als het maar geen geen lege bovenkamers zijn – je begrijpt me? Ex-kolonie. Ik dacht aan room service. India, met sahibs en zo. Goed. Het CDA moet dus op de rails getild worden en dat gaat meneer Van Rij doen. Sint Eustacius is geen Nederland. Het is een piepklein eilandje met een populatie van ruim 3500 zielen en het is grotendeels cultureel-etnisch homogeen – geloof ik. Je kunt het misschien nog het beste met Urk vergelijken. Dat verhaal waarover Van Rij het heeft, ligt in feite al klaar. Dat hoeft meneer Richard van Zwol heus niet meer te schrijven. Ze moeten het bij het CDA alleen nog goed over voetlicht brengen.’
‘ Je hebt meer gelijk dan je zelf waarschijnlijk denkt. Dat is meestal zo, wanneer iemand anders naar je kijkt.’
– ‘ Leg uit’
‘ Je zegt: het CDA-verhaal ligt al klaar, en dat is een waarheid als een koe. Terzijde: het CDA heeft momenteel 15 Kamerzetels en meneer Van Zwol zou 15 kantjes moeten volschrijven. Curieus. Bij het CDA zullen ze dat onder bijgeloof subsumeren. Maar wij weten beter.
Dit opgemerkt hebbende: kijk naar de breuk CDA – FvD in Noord-Brabant, die in het interview ter sprake komt. Van Rij had geen moeite met opzeggen van de samenwerking met FvdD in Noord-Brabant, maar als het om de VVD gaat dan verzaakt het CDA grandioos en laat het partijmanagement toe dat Rutte het CDA van binnenuit sloopt door de leden van de CDA-nomenklatoera tegen elkaar uit te spelen, en eigenlijk, op de keper beschouwd, de grootste CDA-troef – te weten Pieter Omtzigt – op een zijspoor te rangeren. OLIEDOM! Erg kortzichtig.’
– ‘ Mee eens! Oliedom. Dit heeft alles te maken met belangen van individuele CDA-bobo’s en hun houding ten opzichte van Omtzigt – in relatie tot die respectieve persoonlijke belangen. Als je het mij vraagt zien de CDA-“prominenten” er geen been in om de partij op te offeren voor eigen gewin. Van de VVD valt in materieel opzicht meer te verwachten – denken zij, denk ik.
Trouwens: heb je meegekregen dat het CDA en de VVD samen de coalitie-samenwerking met FvD in Brabant opzegden? Dus de VVD ook. Samen. Dat is natuurlijk niet zo maar.’
‘ Klopt. Je zou het kunnen zien als een voorschot op samenwerking met de VVD in een landelijke coalitie.
Welke positie neemt Van Rij bij dit alles in, denk jij?’
– ‘ Meneer Van Rij is een gewoon mens en zal als alle gewone mensen zijn eigen belangen koesteren. Welke die zijn, weet ik nog niet.’
‘Nóg niet?’
– ‘ Klopt: nóg niet. Dat zal pas naderhand duidelijk worden, want dat het duidelijk wordt staat als een paal boven water, omdat ieder verhaal aan reconstructies-achteraf onderhevig is. We zullen naderhand kunnen reconstrueren welke rol Van Rij gespeeld heeft en op welke manieren hij de diverse belangen bediend heeft, inclusief zijn eigen.
Dat Van Rij meent dat ”de linkerhand moet weten wat de rechterhand doet” belooft niet veel moois. Mattheüs 6 waarschuwt daar expliciet tegen: “Maar als gij aalmoes doet, zo laat uw linker hand niet weten, wat uw rechter doet; / Opdat uw aalmoes in het verborgen zij; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, Die zal het u in het openbaar vergelden.”
Misschien dat Van Rij bedoelt dat er geen of minder aalmoezen gedaan moeten worden. Dat zou betekenen: minder toeslagen en een kleiner UWV. Dus een toenadering tot de neoliberalen van Rutte.’
‘ Dat denk ik wel ja. Ik vermoed dat Van Rij (met Ankie Bijleveld, Ferd de Grap von Haus zu Haus en in ieder geval Wopke) veel aandrang op Omtzigt uitoefenen om terug te treden en zijn zetel in te leveren, zodat de CDA-bobo’s hun handen vrij hebben om het uit volle borst met Rutte te doen.’
– ‘ We zullen het zien. Vijftien pagina’s. Tsjonge sjonge …. papier is oneindig geduldig.‘
‘ Jammer dat Pieter Omtzigt “van het CDA is” want de instelling van die man, vooral zijn visie op de normalisering van de verhoudingen in Nederland, hebben we in Nederland juist nu zo nodig en wat dat aangaat, is Omtzigt van heel Nederland.’
– ‘ Als dat zou kunnen, zou dat mooi zijn. Helaas zijn er vele tegengestelde belangetjes die Omtzigts terugkeer frustreren. Wat vind je trouwens van de bewering van Van Rij dat Omtzigt de formatie niet frustreert? Let wel: niet frustreert.’
‘ Dat is een geijkte manier om de aandacht te vestigen op de mogelijkheid dat Omtzigt de formatie wel degelijk frustreert. Alsof de formatie met de beoogde clubs, inclusief een aartsleugenaar als premier, het enige en ultiem-nastrevenswaardige doel zou moeten zijn. Alsof er geen alternatieven zouden zijn dan het CDA medeplichtig maken door met de neoliberalen te collaboreren.’
– ‘ Dat laatste onder kreet: Het Land moet geregeerd! Ja, ja, koste wat kost? Je kunt een land ook kapotregeren. Dat het partijmanagement van zo veel clubs gewoon met Rutte in zee wil, is ook treurig.
Op de site van het Parool (28 mei 2021) staat een opiniestuk met de toepasselijke kop: ‘Wie weet nog waar onze politici voor staan?’ Dat slaat de spijker op de kop.
Al dat blaffen in de Kamer was gewoon gebakken lucht. Hoewel je dat al wist, geeft het toch een domper. De figuur van Kaag met de zich splitsende wegen die zich toch niet splitsten, oei! wat was dat bar slecht theater! Mw. Kaag heeft er alles voor over om vaak te kunnen zeggen: “Ik was in het buitenland.” Dat is voor haar blijkbaar de ultieme chique: in-het-buitenland-zijn.
Die herhaalde bewering van Rutte dat hij niet liegt, plus die smoes van via-via om half acht ’s morgens geïnformeerd zijn, het wrijft ons nog eens extra in dat we met open ogen worden gefopt.’
‘ Dat niet alleen, maar dat het Rutte geen donder kan schelen dat we dat weten. Heel aantrekkelijk om met zo’n gast in zee te gaan. Maar niet heus natuurlijk.
Ruttes herhaalde en nadrukkelijke bewering dat hij niet loog en liegt, ligt op een lijn met Van Rij’s bewering dat Pieter Omtzigt de formatie niet frustreert. Het is dezelfde retorische truc.’
♦
Esther Lammers en Bart Zuidervaart, Trouw 29 mei 2021, 10:00
‘ Marnix van Rij (60) verbleef anderhalf jaar in de Cariben, ver weg van de Haagse hectiek. Op ruim zevenduizend kilometer afstand van het Binnenhof hielp de CDA’er als regeringscommissaris het bestuur in de gemeente Sint-Eustatius herstellen. Het Nederlandse eiland verdronk in schulden, als gevolg van wanbeleid van lokale politici. ‘