‘Jeugdherinneringen? Uit Indonesia?’
– ‘ Ja, toen ik er met mijn broer rondtrok, en hij door de bliksem getroffen werd door een paar grote ogen (sepasang mata bola) vanachter het raam van een trein, die net wegreed toen wij het perron opstapten. Dat was in Yogya. Hij is er nog achteraan gehold, maar kon haar niet meer inhalen. De hele reis door heeft hij het over dat meisje gehad … wekenlang. Hij heeft zelfs nasporingen gedaan over de route van die trein en waar hij overal is gestopt. Of er een meisje met mooie grote ogen in zat of was uitgestapt. Mijn broer was een romanticus. Dat was soms best een corvee, maar goed, we hadden de tijd aan onszelf en Insulinde, die gordel van smaragd, is overal interessant en mooi.‘
‘ Je broer leeft niet meer, toch?’
– ‘ Dat klopt. Die is overleden. Hij zou een week geleden jarig zijn geweest. Hij woonde ook niet meer in Nederland. Ik moest eraan denken door die foto van dat meisje in de bus of de trein …
De context van dit lied is een andere. Dit gaat volgens mij over een militair, een strijder (pahlawan), die op weg is naar het strijdtoneel, het slagveld (medan perwira), hoogstwaarschijnlijk om tegen de Hollanders te vechten. In de video is een Japanse soldaat te zien en de pemuda’s met hun bambu runcing (scherp gepunte bambu’s), waar ze Hollanders en Chinezen aan spietsten … Dat was tóen, ver voor onze tijd. Het is liefde op het eerste gezicht, in die trein op het perron maak ik er maar van, enzovoorts. Je kunt zelfs zijdelings aan Lili Marlene denken.’
‘ Tja, toen zaten wij nog in de verrekijker. Mooie, weemoedige, herinneringen (kenangan) lijken me dat – van jou en je broer bedoel ik. Daar zingen Willem en Wieteke over: het laantje der herinnering (jalan kenangan/memory lane). Ik ken die weg waar zij langs lopen.’
– ‘ Ik ook, natuurlijk, met al die gebouwen uit de koloniale tijd. Zie je de Nederlandse vlag wapperen? Où sont les neiges d’antan, nietwaar? Ik wist dat Nijholt een Indische jongen was, maar dat hij zo accentloos en netjes Indonesisch kon (Bahasa Indonesia yang rapi sekali), dat heb ik nooit geweten.’
Hendri Rotinsulu – Sepasang Mata Bola (Lyric Video) – Aug 6, 2020
*
Jalan Kenangan – Willem Nijholt & Wieteke van Dort