‘ Dit werkt wel degelijk, bij mijn pupillen. Ze zijn meteen een en al aandacht, maar ze zouden deze associaties en combinaties niet zelf kunnen maken. Dat frustreert en stimuleert ze tegelijkertijd.’
– ‘ Frustreren hoeft het ze absoluut niet, want wij kunnen niet van ze verwachten dat ze bijvoorbeeld de tekst van Carl Schmitt kennen, of dat ze zelfs maar weten wie Carl Schmitt was. Wij lopen tenslotte al enkele jaren langer op dit ondermaanse rond dan zij, dan zou het vreemd zijn als wij niet meer wisten dan zij. Althans op dit gebied.’
‘Precies. Dat heb ik ze ook verteld. Het gaat erom dat ze nieuwsgierig worden en denken: dat willen wij óók kunnen! Op deze manier gaat dat heel snel. Ze gaan meteen enthousiast zelf grasduinen. Het enige waar we voor moeten waken, is dat ze zich niet verliezen in oeverloze expedities en verzuipen in de onsamenhangendheid, want ingeschreven staan bij een diploma-leer-legbatterij (zo noemden ze een universiteit onlangs) is duur, peperduur. Aan een torenhoge studieschuld hebben ze niets. Deze wereld is intussen uiterst bizar ingericht. “Je moet je papiertje halen en als je docent daar weinig of niets voor hoeft te doen, is dat wel zo handig. Vooral niet lastig gaan doen.” O tempores o mores, nietwaar?‘
– ‘ De titel met politieke voodoo hebben ze zelf bedacht. Dat is toch al een niet-gering sprongetje voorwaarts. Vind ik. Het snijdt hout. Toch?’
‘ Nou en of. Nagenoeg ieder krantenfoto van de Kaasstolpers lijkt geënsceneerd. Dat valt de jongelui wel degelijk op. Bijna alsof er afspraken met de fotografen zijn gemaakt. Misschien zijn die voor sommige foto’s ook gemaakt: “Sta ik er voordelig op en maak ik een nijvere en professionele indruk? Moet ik een bril op, een extra stapeltje papier misschien? Moet ik op m’n laptop koekeloeren, wijsgerig-peinzend naar het plafond staren en denken aan ……?” Dit slag politici weet niet beter: ze moeten te allen tijden in beeld, en wel op z’n voordeligst.’
– ‘In ieder geval “denken ze niet aan Holland,” want om Holland geven ze geen snars of sikkepit. “Is mijn décolleté niet te laag?” vraagt Kaag. Laag – Kaag, dat rijmt toevallig. Sommigen lijken de poses van Honoré Daumier bestudeerd te hebben – of van de marktkoopman op de hoek, op zaterdag. Beeldvorming, die is in hun métier veel belangrijker dan algemene geestelijke vorming of kennis van zaken.’
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/09/web-web-2009binabpkabinet.jpg){kind=link}
‘ Beeldig. Wat een woord hè: beeldig. Bij deze foto van Bart Maat heb ik ze gevraagd om uit Animal Farm te putten voor een bijbehorende tekst.’
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data105672245-1176ab.jpg){kind=link}
– ‘ Welke is het geworden? ‘
‘ Ze vroegen om een hint: “Bij welk dier moeten we kijken?” ‘
– ‘Nou?’
‘ Bij de varkens natuurlijk, want die krabbelen immers de godganse dag grote vellen papier vol, en die papieren gooien ze aan het eind van de dag in het vuur (vuur!, open haard! Carl Schmitt! Politik des Als-Ob) zonder dat iemand ernaar heeft gekeken, of weet wat of er op staat.’
– ‘ Behalve Pieter Omtzigt, die leest ze allemaal. De varkens die vormen de nomenklatoera, de vrijgestelden die niet hoeven te werken en die zich gewichtig bezighouden met de papieren – staatszaken, geopolitiek, en dat soort dingen waar wij gewone stervelingen niets mee hebben te schaften. Zeg, volgens mij is Dilan Yesilgöz (rechts achter Sigrid Kaag probeert ze haar gááápen te onderdrukken) buiten beeld in slaap gesukkeld en snurkend op de grond gegleden.’
‘ Happy dreams to her.’
