‘ Creatief verzonnen, bij de cartoon van Ruben Oppenheimer, die W die naar M flipflopt. Ik kon er zo gauw niks van maken, maar er zijn blijkbaar mensen die het onmiddellijk doorhebben. Ja, dat is zo, ook politiek gaat tegenwoordig ongeneerd om en over verdienmodellen; er valt relatief veel geld te halen, als je de weg weet en de trucs een beetje kent.’
– ‘ Mw Lilian Marijnissen werkt onder het merk SP en de SP heeft altijd vóór de import van exoten gestaan en doet dat nóg. Daarmee snijdt het mes voor hen van meerdere kanten: ze zetten hun “natuurlijke achterban” onder druk (o.a. qua het schaars houden van beschikbare woonruimte en een laag loonniveau, om de Verelendung te stimuleren en te borgen), en ze rekenen op stemmen van de dankbare en dociele geïmporteerden.
Nou ja, van Wilders weten we het zo langzamerhand wel, hoewel het nieuwe narratief van een pact tussen Wilders en Rutte toch een verrassing voor me was. Zo had ik het nog niet bekeken. Niet ondenkbaar, want Wilders was tenslotte Ruttes mentor bij de VVD. De cognitieve frames die we gebruiken, wisselen met de maatschappelijke contexten waarin we verkeren.’
‘ De SP is een familiebedrijf, een oligarchie met erfelijke (top-verdien-)posities. Kijk maar eens hoe ma Marijnissen in Oss politiek actief is terwijl pa Jan in Den Haag voor de arbeider zwoegt. Meisje Marijnissen gaat via een stage in Oss, floep!, naar de plek van fractievoorzitter Tweede Kamer. Geen wonder dat zoveel SP-Kamerleden het voor gezien houden. Hoeveel jaar wil je je als useful idiot laten gebruiken? Daan Monjé zal in zijn graf liggen woelen, vermoed ik.’
– ‘ Hm, nou, kijk, het werkt in ieders voordeel. Je bent als Kamerlid van de straat en je vangt toch nog wàt centen (de SP-Kamerleden moeten een deel van hun gage aan de partij afdragen, voor het goede doel). Je doet contacten op en kunt een netwerk breien. Dat zijn allemaal imponderabilia die voor veel mensen toch meetellen. Alle beetjes helpen.
Ik hecht trouwens weinig waarde aan zo’n theorie als van Simmons, over morele verplichting of sociaal contract. Das war vielleicht einmal, toen mensen (inclusief beroepspolitici) nog een moreel kompas hadden en sommigen in een Opperwezen geloofden. Dat is allemaal afgeschaft en vermarkt. Tegenwoordig houden “ze” de massa’s vooral in het gareel met angst en bangmakerij; angst voor een nieuw virus, angst voor de Rus, angst voor het Klimaat, angst voor te weinig punten op je social creditcard en meer van die bizarre hersenspinsels, die er met marketing en propaganda ingeramd worden. O ja, en met vertier natuurlijk. Veel vertier.’
‘ Mensen stemmen ook uit sleur en gewoonte, net zoals velen jááárenlang lid blijven van een partij hoewel ze er helemaal geen binding meer mee hebben. Vaak stemmen ze niet eens altijd meer. We zijn zombies geworden, consumerende gewoontedieren. Even een stukje humor. Sigrid Kaag van het merk D66, die belooft nijver te gaan knutselen voor bestaanszekerheid-voor-iedereen, doet denken aan de moellah en de rabbi die overal aankondigen dat er voortaan in de moskee en de sjoel/synagoge, barbecues met varkenskarbonaadjes aangericht zullen worden. Voor de hongerige armen.’
– ‘ Met gratis snert-met-spek zeker. Mw Kaag doet haar best om chef Rutte van de eerste plaats te verdringen als komediant en jokkebroque – hoe zeg je? een jockebroque? dat is een sjieke snobistische leugenaar. Tja, je verzint het zelf niet waar die lui mee durven komen aan apekool en kletskul. Het doet me denken aan eh, wat ik zo’n drie jaar terug hoorde, in het restaurant van de Openbare Bieb in ***** (die is opgedoekt).’
‘ Nou?’
– ‘ Daar vertelde een vrouw aan een andere vrouw dat haar dochter onmin had met haar tante – een zus van de vertelster. Die tante wilde namelijk een niet onaanzienlijk deel van haar vermogen legateren aan een politieke partij – ik meen de dierenpartij van Koffeman & Hertsenberg. Van de vegetarische worst en het kunstvlees. De dochter was notaris of ze had in die branche gewerkt, zoiets. Die dochter vertikte het om hand- en spandiensten te verlenen. Politieke partijen sponsoren, daar ging ze haar handen niet aan vuil maken. Bonje. Maar niet zo lang, want tante draaide bij en ze waren toch zeer aan elkaar verknocht. Het schoot me te binnen, vanwege mijn overbuurman in de trein gisteren (die leek op ‘m), omdat in mijn familie ook zo’n iemand rondliep, maar die is gestorven voordat hij kon legateren. Aan longkanker. Hij placht zijn sigaren en pijp met bankbiljetten aan te steken. Als kind probeerden we het smeulende papier te doven en dan met een smoes naar de bank hollen, om te wisselen. Dat lukte vaak ook nog. Hoe kom ik hier op? Vanwege dat rokende familielid. Dat ging de derde dinsdag van september steevast naar die Haagse poppenkast – dat moest hij vanwege zijn baan, functie en status – en dan moest zijn vrouw een nieuwe hoed.’
‘ Tja, it takes all sorts to make a world.’
*
